استاديار گروه زمين شناسي دانشگاه آزاد اسلامي شاهرود در مورد استخراج ماده معدني بوکسيت از منطقه تاش در ارتفاعات کوه ۴۰۰۰ متري شاهوار شاهرود، يکي از مخاطرات را تخريب سنگ مخزن هاي آب کارستيک ارتفاعات شاهوار برشمرد.
معدن بوکسیت تاش که به‌صورت روباز استخراج می‌شود با ایجاد انفجارهای بزرگ بار فوقانی سنگ معدن بوکست را که متأسفانه سنگ‌های آهکی به سن بیش از ۲۰۰ میلیون سال است تخریب می‌کنند تا در حفرات کارستیک این سنگ‌آهک به ماده معدنی بوکسیت برسند
کل حوضه آبخيز شاهرود- بسطام با اين سيستم زهکشي آب تغذيه شده و سفره هاي زيرزميني دشت هاي شاهرود٬ مجن و پشت بسطام از اين سيستم آبراهه اي تغذيه مي شود لذا آب کل اين حوضه آبخيز که از منشا بارش هاي سالانه هزاران ساله و ذخيره شدن آنها در سفره هاي آب زيرزميني است از يک چنين ساز و کاري شکل گرفته است. سرچشمه و سرشاخه هاي اين سيستم جمع آوري آب در حوضه آبخيز شاهرود- بسطام از ارتفاعات شمالي شاهرود– بسطام يعني همان ارتفاعات شاهوار سرچشمه مي گيرد و هرگونه دست کاري زمين در اين سرشاخه ها داراي تأثير مستقيمي بر منابع آب حوضه آبخيز شاهرود- بسطام دارد.»
با توجه به نتایج آنالیز نمونه‌های بوکسیت معدن تاش برای تعیین عناصر کمیاب٬ مقادیر بعضی از فلزات سنگین نظیر سرب(Pb)٬ نیکل (Ni)٬ کرم (Cr)٬ آرسنیک (As)٬ در نمونه‌های بوکسیت تاش بالا است. بنابراین با فرایند استخراج بوکسیت از میان سنگ‌های آهکی و خرد کردن آنها عناصر فلزات سنگین نامبرده وارد منابع آبی مجاور ماده معدنی شده و از طریق سیستم زهکشی آب‌های ناحیه به سرتاسر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام منتقل می‌شود. این فلزات سنگین دارای خطر بیماری‌زایی اثبات‌شده در مناطق مختلف دنیا است.
شهر شاهرود به دليل کمبود آب طرحي را در دست اجرا دارد که از منطقه قطري از آب هاي چشمه هاي حوضه آبخيز علي آباد گرگان به حوضه آبخيز شاهرود- بسطام منتقل کند. در حالي که با اين تخريب وسيع در منطقه معدن بوکسيت تاش شيب توپوگرافي در مرز اين حوضه آبخيز به سمت حوضه آبخيز علي آباد گرگان تغيير مي کند و بخشي از منابع آبي متعلق به حوضه آبخيز شاهرود- بسطام در اين مرز از اين حوضه آبخيز جدا مي شود و مشکل کمبود آب شهر شاهرود بيشتر خواهد شد.
فلزات سنگين اگرچه که مقادير اندکي دارند ولي براي اينکه سيستم دفعي انسان قادر به دفع آنها نيست٬ به صورت تجمعي در بدن انسان افزايش مي يابد و نهايتا سبب بيماري در فرد مي شود.
استخراج سنگ معدن بوکسيت به روش معدن کاري روباز و با انفجار دوباره سبب توليد ريزگرد در منطقه مي شود. ريزگردهايي که مقادير زيادي اکسيدها و هيدروکسيدهاي آلومينيوم دارند. اين ريزگردهاي حاوي آلومينا تاثير نامطلوب بر انسان و گياهان برجاي مي گذارد.
ممکن است اين سؤال مطرح شود که اين عناصر در سنگ معدن قبل از استخراج هم وجود داشته و چرا در آن زمان در اعماق زمين بيماري زا نبوده اند؟ جواب اين است که درست است که اين فلزات سنگين در ماده معدني از ابتدا وجود داشته است اما ماده معدني بوکسيت در دل آهک هاي سازند اليکا در ميان حفرات کارستيک اين سنگ بسته بندي شده و از دسترس آب هاي زيرزميني و آب هاي جاري دور بوده اند و اين عناصر نمي توانسته اند در حالت اوليه خود وارد منابع آب شوند.
با استخراج بوکسيت از دل زمين و خرد کردن سنگ به قطعات ريز و در سطح زمين در تماس مستقيم با آب هاي جاري آنها را آلوده مي کند و آب هاي زيرزميني منطقه هم در اثر اين فرايند آلوده مي شوند، با انفجارات معدني ريزگردهاي توليدشده حاوي مقادير زيادي از اين فلزات سنگين هستند که از طريق تنفس وارد سيستم تنفس انسان مي شود. اين ريزگردها خاک منطقه را هم آلوده کرده و محصولات کشاورزي منطقه آلوده به اين فلزات سنگين مي شوند.
بر اساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی (WHO) ریزگردهای با قطر 2.5 تا 10 میکرون با نفوذ در سیستم تنفسی سبب مشکلات تنفسی٬ بالا رفتن ریسک بیماری‌های قلب و عروق٬ تولد نوزادان نارس٬بیماری‌های سیستم عصبی٬ می‌شود این عوامل به‌ویژه بر روی کودکان شدیدتر از بزرگسالان است و از طرف دیگر مجاورت معدن بوکسیت تاش با جنگل‌های هیرکانی الستان در ضلع شمالی معدن سبب از بین رفتن درختان جنگلی این ناحیه می‌شود. بطوریکه معدنکاری بوکسیت در کشور جامائیکا و مالزی سبب تخریب وسیع جنگل‌ها و گیاهان جنگلی این کشورها شده است
دلیل اینکه مردم شاهرود به آب‌وهوای این شهر افتخار می‌کنند گرادیان حرارتی کوه شاهوار است که متأسفانه برخی با دست خودشان این گرادیان و ظرفیت حرارتی ویژه‌ای که خداوند ایجاد کرده را نابود می‌کنند لذا شرایط برای زندگی کردن دشوارتر می‌شود
سنگ معدن بوکسیت به‌صورت پراکنده در کوه وجود دارد و برای بهره‌برداری باید تمام این کوه با انفجار برداشته شود و تخریب سنگ معدن مخزن آب را با هیچ پولی نمی‌توان جبران کرد .
ايجاد جاده هاي معدني براي دسترسي کاميون ها به ماده معدني تخريب وسيع دامنه هاي شاهوار را سبب شده است. تردد وسيع کاميون هاي حمل مواد معدني در جاده هاي خاکي معدن از ديگر عوامل توليد غبار و آلودگي هوا در ناحيه است .